Jarenlang ben ik vooral een ‘hoofdmens’ geweest. Dat ik ook een lichaam had, wist ik natuurlijk wel, maar daar is het lang bij gebleven. Mijn werk als Gestalttherapeut, mijn eigen proces van compleet worden en Aandachtig leven maakten echter dat ik de laatste jaren meer aandacht ben gaan schenken aan mijn lichaam. En daar ben ik blij mee. Ik heb namelijk gemerkt dat mijn lichaam nooit liegt, terwijl ik dat van mijn hoofd – mijn denken – niet kan zeggen.

In tegenstelling tot mijn hoofd, dat nogal eens de neiging heeft me dingen wijs te maken die onwaar zijn, klopt dat wat mijn lichaam aangeeft altijd. Je lichaam heeft dan ook veel te zeggen over hoe het met je gaat. Dit helpt mij onder andere om mijn lichaam te gebruiken als een middel tot opmerkzaamheid. Voor mij een ‘must’, omdat ik ogenschijnlijk kalm lijk (dat ben ik ook graag!), terwijl mijn lichaam iets heel anders aangeeft.

Zo merk ik dat ik gevoelens van onrust in mijn buik ervaar als ik zenuwachtig of gespannen ben. Maar ook dat mijn lichaam de neiging heeft om koud te worden als ik met nare zaken word geconfronteerd. Als ik een van deze zaken constateer, ‘weet’ ik dat het belangrijk is om aandacht aan deze gevoelens te geven. Dit doe ik door mijn aandacht op die lichamelijke gewaarwordingen te richten; door er ruimte voor te maken en de Heilige Geest te vragen mij te helpen deze gevoelens te (ver)dragen.

Als de gevoelens me overweldigen, ga ik met mijn aandacht naar mijn ademhaling. Dan ben ik namelijk weer in het hier en nu. Om vervolgens weer mijn aandacht te richten op mijn lichaam. Zo zorg ik ervoor dat ik lastige gevoelens ervaar, in plaats van dat ik ze vermijd.

In mijn dagelijks leven probeer ik gedurende de dag regelmatig op mijn lichaam en houding te letten en me te richten op God. Ik vraag mezelf nu en dan af wat op dit moment de gewaarwordingen in mijn lichaam zijn. Om ‘in mijn lichaam’ te zijn als ik beweeg, zit, werk en ook in het contact met een ander. Mijn lichaam is er namelijk altijd!

Ook jij kunt jezelf erin trainen om je bewust te worden van de manieren waarop je lichaam je kan helpen om in het hier en nu te zijn. Het is heel eenvoudig. Wat je moet doen, is jezelf erin oefenen om steeds opnieuw je aandacht op je lichaam te richten; dat is het middel om in het nu te zijn. Als je je aandacht richt op je lichaam, kun je namelijk opmerken hoe het met je is en er vervolgens voor zorgen dat je je lichaam – jezelf – geeft wat het nodig heeft.

Dit stelt me in staat om niet alleen tijdens aandachtsoefeningen bewust bezig te zijn, maar veel vaker bewust in het leven te staan. In relatie tot mezelf en tot God.

Wil jij je ook bewuster zijn van je lichaam? Dat kan. Door het doen van de oefening Aandacht voor de ademhaling en het lichaam word je opmerkzamer van sensaties en spanningen in je lichaam en dat geeft je de gelegenheid om bewust te reageren, in plaats vanuit de automatische piloot.

Tekst: © Lenie Kap